Ô nhiễm môi trường hiện đang là vấn đề nhức nhối khiến thế giới phải e ngại. Các quốc gia đều đang nỗ lực tìm kiếm những giải pháp để trái đất xanh trở lại. Và việc triển khai hệ thống quản lý môi trường ( EMS) đang được nhiều doanh nghiệp áp dụng. Vậy hệ thống quản lý môi trường là gì? Mối liên hệ giữa EMS và tiêu chuẩn ISO 14001 là gì?Hãy cùng Thư Viện Tiêu Chuẩn giải đáp qua bài viết dưới đây.
Hệ thống quản lý môi trường (EMS) là gì?
Hệ thống quản lý môi trường (EMS) là một hệ thống chặt chẽ giúp tổ chức đạt được các mục tiêu môi trường thông qua việc xem xét, đánh giá và cải thiện nhất quán hiệu suất môi trường. Việc xem xét và đánh giá nhất quán này sẽ xác định những cơ hội để cải thiện và triển khai các hoạt động môi trường của tổ chức. EMS không quy định mức hiệu suất môi trường phải đạt được,mỗi tổ chức sẽ phải thiết lập EMS phù hợp với đặc điểm, mục tiêu, năng lực của công ty.
Vai trò chính của EMS đối doanh nghiệp
Hệ thống quản lý môi trường (EMS) đóng vai trò then chốt trong việc giúp doanh nghiệp kiểm soát các tác động môi trường từ hoạt động sản xuất kinh doanh của mình, đồng thời nâng cao hiệu quả hoạt động và cải thiện hình ảnh thương hiệu. Dưới đây là các vai trò chính của EMS đối với doanh nghiệp:
1. Tuân thủ quy định pháp luật
Một trong những vai trò cơ bản nhất của EMS là đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ các quy định pháp luật về môi trường. Hệ thống này giúp doanh nghiệp nhận diện và quản lý các yêu cầu pháp lý liên quan, tránh những rủi ro về pháp lý và tài chính do vi phạm quy định. Việc tuân thủ pháp luật không chỉ giúp doanh nghiệp tránh được các án phạt mà còn tạo nền tảng cho mối quan hệ tốt với các cơ quan quản lý và cộng đồng địa phương.
2. Giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường
EMS giúp doanh nghiệp nhận diện và quản lý các hoạt động có tác động tiêu cực đến môi trường như ô nhiễm không khí, nước, đất, và tiếng ồn. Bằng cách áp dụng các biện pháp kiểm soát và giảm thiểu, doanh nghiệp có thể giảm lượng chất thải, sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, và giảm phát thải khí nhà kính. Điều này không chỉ bảo vệ môi trường mà còn giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí sản xuất và tăng cường hiệu quả sử dụng tài nguyên.
3. Nâng cao uy tín và hình ảnh thương hiệu
Việc triển khai EMS và đạt được các chứng nhận liên quan như ISO 14001 là một minh chứng cho cam kết của doanh nghiệp đối với bảo vệ môi trường. Điều này giúp nâng cao uy tín và hình ảnh của doanh nghiệp trong mắt khách hàng, đối tác và cộng đồng. Trong một thị trường ngày càng chú trọng đến các yếu tố bền vững, việc có một hệ thống quản lý môi trường hiệu quả là một lợi thế cạnh tranh lớn, giúp doanh nghiệp thu hút và giữ chân khách hàng.
4. Tăng cường hiệu quả hoạt động và giảm chi phí
EMS thúc đẩy việc sử dụng tài nguyên hiệu quả, giảm lãng phí và tối ưu hóa các quy trình sản xuất. Điều này giúp giảm chi phí hoạt động, từ đó tăng cường lợi nhuận cho doanh nghiệp. Hơn nữa, EMS giúp phát hiện sớm các vấn đề về môi trường, giúp doanh nghiệp chủ động đưa ra các giải pháp khắc phục, tránh những tổn thất lớn hơn trong tương lai.
5. Thúc đẩy sáng tạo và đổi mới
EMS tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển các giải pháp sáng tạo và đổi mới trong việc quản lý môi trường. Bằng cách thúc đẩy việc tìm kiếm và áp dụng các công nghệ mới, doanh nghiệp có thể không chỉ giảm thiểu tác động môi trường mà còn tạo ra các sản phẩm và dịch vụ thân thiện với môi trường, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về tính bền vững.
6. Cải thiện quan hệ với các bên liên quan
Hệ thống quản lý môi trường giúp doanh nghiệp xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với các bên liên quan, bao gồm nhân viên, khách hàng, nhà cung cấp, và cộng đồng địa phương. Việc cam kết bảo vệ môi trường và hoạt động có trách nhiệm xã hội giúp doanh nghiệp dễ dàng hơn trong việc thuyết phục các bên liên quan hỗ trợ và hợp tác trong các hoạt động kinh doanh. Điều này tạo ra một môi trường kinh doanh bền vững và ổn định, đóng góp vào sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp.
Nhiệm vụ cơ bản của Hệ thống quản lý môi trường (EMS)
- Xem xét các mục tiêu môi trường của tổ chức
- Phân tích các tác động môi trường và nghĩa vụ tuân thủ (hoặc các yêu cầu pháp lý và khác)
- Đặt ra các mục tiêu và chỉ tiêu môi trường nhằm giảm thiểu các tác động môi trường và tuân thủ những nghĩa vụ này
- Thiết lập các chương trình để đạt được các mục tiêu và chỉ tiêu đã đề ra
- Giám sát và đo lường tiến độ đạt được các mục tiêu
- Đảm bảo nhân viên có nhận thức và đủ năng lực thực hiện hoạt động môi trường
- Xem xét tiến trình của EMS và thực hiện các cải tiến cần thiết
Mối liên hệ giữa hệ thống quản lý môi trường và ISO 14001
1. Giới thiệu tiêu chuẩn ISO 14001
ISO 14001 là tiêu chuẩn quốc tế, quy định các yêu cầu đối với hệ thống quản lý môi trường. Nó giúp các tổ chức cải thiện hiệu suất môi trường của mình thông qua việc sử dụng tài nguyên hiệu quả hơn và giảm thiểu chất thải, mang lại lợi thế cạnh tranh và sự tin tưởng không chỉ của khách hàng mà còn cả các bên liên quan.
ISO 14001 phù hợp với các tổ chức thuộc mọi loại hình và quy mô, dù là doanh nghiệp tư nhân, tổ chức phi lợi nhuận hay cơ quan chính phủ. Tiêu chuẩn này yêu cầu tổ chức phải xem xét tất cả các vấn đề môi trường liên quan đến hoạt động của mình, chẳng hạn như ô nhiễm không khí, vấn đề nước thải, quản lý chất thải, ô nhiễm đất, giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu, và việc sử dụng hiệu quả tài nguyên.
2. Mối liên hệ giữa EMS và ISO 14001
Để giúp các doanh nghiệp triển khai hệ thống quản lý môi trường hiệu quả và dễ dàng hơn, ISO – tổ chức tiêu chuẩn quốc tế đã ban hành bộ tiêu chuẩn ISO 14001. ISO 14001 sẽ đề ra những yêu cầu mà một doanh nghiệp cần thực hiện.
Những yêu cầu chính của tiêu chuẩn ISO 14001 mà một hệ thống quản lý môi trường nên đáp ứng bao gồm:
- Tuyên bố chính sách môi trường bao gồm cam kết ngăn ngừa ô nhiễm, cải tiến liên tục EMS để cải thiện hiệu suất môi trường tổng thể, và tuân thủ các yêu cầu luật định cùng quy định áp dụng.
- Xác định tất cả các khía cạnh từ những hoạt động của tổ chức có thể có tác động đến môi trường.
- Đặt ra mục tiêu và chỉ tiêu hiệu suất cho hệ thống quản lý môi trường, đảm bảo mục tiêu và chỉ tiêu đáp ứng được các cam kết được thiết lập trong chính sách môi trường .
- Triển khai EMS để đạt được các mục tiêu môi trường thông qua các hoạt động như đào tạo nhân viên, hướng dẫn làm việc và thực hành, thiết lập các chỉ số đo lường các mục tiêu và chỉ tiêu.
- Thiết lập quy trình để đánh giá định kỳ hoạt động của EMS.
- Thực hiện và đánh giá các hành động khắc phục, phòng ngừa khi xảy ra sự sai lệch so với yêu cầu.
3. Lợi ích khi doanh nghiệp triển khai hệ thống quản lý môi trường dựa trên ISO 14001
- ISO 14001 cung cấp một phương pháp để đảm bảo rằng tổ chức không chỉ đáp ứng các yêu cầu pháp lý và quy định mà còn thực hiện các cam kết tự nguyện về môi trường. Điều này giúp tổ chức thể hiện sự cam kết của mình đối với môi trường và nhận được sự tin tưởng từ các bên liên quan.
- ISO 14001 giúp các tổ chức cải thiện hiệu suất môi trường thông qua việc sử dụng tài nguyên hiệu quả hơn, giảm thiểu chất thải và tác động tiêu cực đến môi trường. Nó khuyến khích các tổ chức thiết lập mục tiêu, chỉ tiêu và kế hoạch hành động để đạt được các cải tiến này.
- ISO 14001 là yêu cầu bắt buộc đối với một số doanh nghiệp, nó là một cách để tổ chức chứng minh rằng hệ thống quản lý môi trường của mình đáp ứng các yêu cầu của tiêu chuẩn quốc tế.
- ISO 14001 cung cấp một khung làm việc có hệ thống giúp các tổ chức sử dụng các biện pháp ngăn ngừa ô nhiễm để đạt được các mục tiêu của EMS. Khung này đảm bảo quản lý môi trường hiệu quả và nhất quán, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và giảm chi phí liên quan.
- ISO 14001 dựa trên phương pháp Plan-Do-Check-Act (PDCA), khuyến khích các tổ chức theo đuổi cải tiến liên tục trong việc quản lý môi trường. Chu kỳ này giúp tổ chức cập nhật và nâng cao hiệu suất môi trường của mình một cách liên tục.
———————————————————————————————————————————————
Bài viết trên đây đã tóm tắt những thông tin cơ bản về hệ thống quản lý môi trường. Nếu quý độc giả còn có thắc mắc khi tìm hiểu về EMS hay tiêu chuẩn môi trường ISO 14001, xin vui lòng liên hệ với Thư Viện Tiêu Chuẩn để được giải đáp.
- Địa chỉ: Tầng 12A Ladeco Building, 266 Đội Cấn, Liễu Giai, Ba Đình, Hà Nội.
- Hotline: 0948.690.698
- Email: thuvientieuchuan.org@gmail.com
