Trong bối cảnh toàn cầu hóa như hiện nay, tiêu chuẩn ISO 22000 đã dần trở thành một công cụ quan trọng giúp các tổ chức quản lý an toàn thực phẩm một cách hiệu quả. Một trong những khía cạnh quan trọng của tiêu chuẩn này là việc xác định và xử lý sự không phù hợp theo ISO 22000. Vậy sự không phù hợp ISO 22000 là gì? Hãy cùng Thư Viện Tiêu Chuẩn tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Mục lục
Sự không phù hợp theo ISO 22000 là gì?
Sự không phù hợp trong ISO 22000 được định nghĩa là việc không đáp ứng các yêu cầu đã đặt ra, bao gồm yêu cầu của khách hàng, quy định pháp luật và các yêu cầu nội bộ của tổ chức. Khi một quy trình, sản phẩm hoặc dịch vụ không đáp ứng các tiêu chuẩn này, nó sẽ được coi là không phù hợp. Sự không phù hợp có thể xảy ra ở bất kỳ giai đoạn nào trong chuỗi cung ứng thực phẩm, từ sản xuất đến phân phối và tiêu thụ.
Nguồn gốc của sự không phù hợp theo ISO 22000
1. Các phát hiện từ đánh giá nội bộ và đánh giá bên ngoài
Một trong những nguồn chính để phát hiện sự không phù hợp là thông qua các cuộc đánh giá nội bộ hoặc đánh giá từ bên ngoài. Các cuộc đánh giá này giúp tổ chức nhận diện những điểm yếu trong hệ thống quản lý an toàn thực phẩm của mình. Đánh giá nội bộ thường được thực hiện định kỳ để đảm bảo rằng tất cả các quy trình đều tuân thủ các tiêu chuẩn đã đặt ra. Trong khi đó, đánh giá bên ngoài do các cơ quan chứng nhận hoặc các bên thứ ba thực hiện có thể cung cấp cái nhìn khách quan hơn về hiệu quả của hệ thống quản lý. Các phát hiện từ đánh giá này có thể chỉ ra rằng một số quy trình không được thực hiện đúng cách hoặc không đủ hiệu quả để đảm bảo an toàn thực phẩm.
Ví dụ: Nếu một cuộc đánh giá chỉ ra rằng một quy trình kiểm tra chất lượng sản phẩm không được thực hiện đầy đủ, điều này có thể dẫn đến việc sản phẩm không đạt tiêu chuẩn an toàn.
2. Theo dõi và đo lường kết quả
Việc theo dõi và đo lường kết quả là một phần quan trọng trong việc xác định sự không phù hợp. Các tổ chức cần thiết lập hệ thống theo dõi để kiểm tra các thông số quan trọng như nhiệt độ, độ pH và hoạt độ của nước trong quá trình sản xuất. Nếu các thông số này không nằm trong giới hạn cho phép, điều đó có thể dẫn đến sự không phù hợp với tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.
Ví dụ: Nếu một nhà máy chế biến thực phẩm không theo dõi nhiệt độ bảo quản đúng cách, sản phẩm có thể bị hư hỏng hoặc nhiễm khuẩn, dẫn đến nguy cơ mất an toàn cho người tiêu dùng.
3. Đầu ra không đạt yêu cầu
Các đầu ra không đạt yêu cầu cũng là một nguồn gốc quan trọng của sự không phù hợp. Điều này bao gồm sản phẩm không đạt tiêu chuẩn chất lượng hoặc dịch vụ không đáp ứng mong đợi của khách hàng. Tổ chức cần phải phân tích nguyên nhân dẫn đến những đầu ra này để có biện pháp khắc phục kịp thời.
Ví dụ: Nếu một lô hàng thực phẩm bị trả lại do vi phạm tiêu chuẩn chất lượng, tổ chức cần xác định nguyên nhân gốc rễ của vấn đề này để ngăn chặn tái diễn trong tương lai.
4. Kết quả thẩm tra
Kết quả từ quá trình thẩm tra cũng có thể chỉ ra sự không phù hợp trong hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Thẩm tra là quá trình đánh giá tính hiệu quả của các biện pháp kiểm soát đã được thiết lập và giúp xác định xem liệu tổ chức có đang tuân thủ các tiêu chuẩn đã đề ra hay không.
Ví dụ: Nếu kết quả thẩm tra cho thấy rằng một số biện pháp kiểm soát không hoạt động hiệu quả, điều đó có thể dẫn đến sự không phù hợp với yêu cầu an toàn thực phẩm.
5. Khiếu nại của khách hàng
Khiếu nại từ khách hàng là một nguồn thông tin quý giá giúp tổ chức nhận diện sự không phù hợp trong sản phẩm hoặc dịch vụ của mình. Các phản hồi từ khách hàng cần được ghi nhận và phân tích để cải thiện chất lượng sản phẩm và dịch vụ.
Ví dụ: Nếu khách hàng phản ánh rằng sản phẩm họ nhận được có vấn đề về chất lượng hoặc an toàn, tổ chức cần nhanh chóng điều tra và khắc phục vấn đề đó.
6. Yêu cầu pháp lý và quy định
Sự không phù hợp với các yêu cầu pháp lý và quy định (bao gồm biên bản kiểm tra, thanh tra) cũng là một vấn đề nghiêm trọng mà tổ chức cần phải chú ý. Việc vi phạm quy định pháp luật có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho tổ chức, bao gồm cả việc bị phạt hoặc mất giấy phép hoạt động. Tổ chức cần thường xuyên cập nhật các quy định mới nhất liên quan đến an toàn thực phẩm để đảm bảo rằng doanh nghiệp luôn tuân thủ đầy đủ.
7. Vấn đề với nhà cung cấp bên ngoài
Các vấn đề phát sinh từ nhà cung cấp bên ngoài, chẳng hạn như giao hàng chậm hoặc nguyên liệu đầu vào không đạt chất lượng cũng có thể dẫn đến sự không phù hợp trong sản xuất. Vì vậy, tổ chức cần thiết lập mối quan hệ chặt chẽ với nhà cung cấp để đảm bảo rằng tất cả nguyên liệu đều đáp ứng tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.
Các bước thực hiện hành động khắc phục sự không phù hợp theo ISO 22000
Bước 1: Phát hiện sự không phù hợp
Sự không phù hợp có thể được xác định qua nhiều nguồn khác nhau như:
- Kiểm tra định kỳ: Các cuộc kiểm tra nội bộ hoặc bên ngoài có thể phát hiện ra các vấn đề không tuân thủ.
- Khiếu nại từ khách hàng: Phản hồi từ khách hàng về sản phẩm hoặc dịch vụ không đạt yêu cầu.
- Báo cáo sự cố: Các báo cáo về sự cố liên quan đến an toàn thực phẩm hoặc quy trình sản xuất.
Khi phát hiện ra sự không phù hợp, tổ chức cần phải ghi chép lại chi tiết về sự cố, bao gồm ngày tháng, mô tả và các yếu tố liên quan để phục vụ cho việc phân tích sau này.
Bước 2: Điều tra nguyên nhân
Bước tiếp theo là điều tra nguyên nhân gốc rễ của sự không phù hợp. Việc này giúp tổ chức hiểu rõ hơn về lý do tại sao sự không phù hợp xảy ra và ngăn chặn tái diễn trong tương lai. Các phương pháp điều tra có thể bao gồm:
- Phân tích nguyên nhân gốc rễ (Root Cause Analysis – RCA): Sử dụng các công cụ như biểu đồ Ishikawa hoặc 5 Whys để xác định nguyên nhân chính.
- Thu thập dữ liệu: Xem xét báo cáo, hồ sơ và dữ liệu liên quan đến quy trình sản xuất và kiểm soát chất lượng.
Bước 3: Lập kế hoạch hành động khắc phục
Sau khi xác định được nguyên nhân, tổ chức cần lập kế hoạch hành động khắc phục. Kế hoạch này nên bao gồm:
- Hành động cụ thể: Đề xuất các biện pháp cụ thể để loại bỏ hoặc kiểm soát nguyên nhân.
- Trách nhiệm: Xác định ai sẽ chịu trách nhiệm thực hiện từng hành động.
- Thời hạn hoàn thành: Đặt ra thời gian cụ thể để hoàn thành các hành động khắc phục.
- Nguồn lực cần thiết: Xác định các nguồn lực như nhân lực, vật tư cần thiết để thực hiện kế hoạch.
Bước 4: Thực hiện hành động khắc phục
Khi kế hoạch đã được phê duyệt, tổ chức sẽ tiến hành thực hiện hành động khắc phục. Trong giai đoạn này, cần đảm bảo rằng tất cả các bên liên quan đều hiểu rõ vai trò và trách nhiệm của mình. Đồng thời theo dõi tiến độ thực hiện và đảm bảo rằng mọi thứ diễn ra theo kế hoạch. Tổ chức cũng cần ghi chép lại tất cả các hoạt động đã thực hiện để làm bằng chứng cho quá trình khắc phục.
Bước 5: Đánh giá hiệu quả của hành động khắc phục
Cuối cùng, tổ chức cần đánh giá hiệu quả của các hành động khắc phục đã thực hiện. Việc này giúp xác định xem những biện pháp đã áp dụng có hiệu quả trong việc ngăn chặn tái diễn sự không phù hợp hay không. Các phương pháp đánh giá có thể bao gồm:
- Theo dõi và kiểm tra: Tiến hành kiểm tra lại quy trình hoặc sản phẩm sau khi đã thực hiện hành động khắc phục.
- Phân tích dữ liệu: So sánh dữ liệu trước và sau khi thực hiện hành động khắc phục để xem có cải thiện hay không.
- Báo cáo kết quả: Lập báo cáo tổng kết về quá trình khắc phục và những bài học rút ra để cải thiện quy trình trong tương lai
Bài viết trên đây của Thư Viện Tiêu Chuẩn đã cung cấp thông tin chi tiết về sự không phù hợp theo ISO 22000. Liên hệ ngay với Thư Viện Tiêu Chuẩn để được tư vấn.
- Điện thoại: 0948 690 698
- Email: thuvientieuchuan.org@gmail.com
