Bên cạnh hai chứng chỉ HACCP và ISO 22000 thì vẫn còn rất nhiều chứng chỉ khác về an toàn thực phẩm mà doanh nghiệp có thể sở hữu. Những chứng chỉ này có giá trị tương đương hoặc có khả năng thay thế HACCP và ISO 22000 trong một số trường hợp. Hãy cùng Thư Viện Tiêu Chuẩn tìm hiểu chi tiết về chứng chỉ phù hợp tiêu chuẩn HACCP hoặc ISO 22000.
Mục lục
Khái quát về tiêu chuẩn HACCP và ISO 22000
1. HACCP
HACCP, viết tắt của Hazard Analysis and Critical Control Points (Phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn), là một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm được thiết lập để xác định, đánh giá và kiểm soát các mối nguy trong quy trình sản xuất và chế biến thực phẩm. Hệ thống HACCP được nghiên cứu và phát triển vào những năm 1960, bắt nguồn từ nhu cầu của NASA trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm cho các chuyến thám hiểm vũ trụ.
Năm 1973, FDA lần đầu tiên yêu cầu áp dụng tiêu chuẩn HACCP (Hệ thống Phân tích mối nguy và Kiểm soát các điểm tới hạn) nhằm quản lý quy trình sản xuất và chế biến thực phẩm để ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn Clostridium botulinum, một tác nhân gây ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng.
Tiếp theo, vào năm 1994, Liên minh HACCP Quốc tế đã được thành lập để hỗ trợ ngành công nghiệp thịt và gia cầm tại Hoa Kỳ trong việc thực hiện các tiêu chuẩn HACCP.
HACCP bao gồm bảy nguyên tắc cơ bản như:
- Nhận diện mối nguy.
- Xác định điểm kiểm soát tới hạn (CCP).
- Thiết lập giới hạn tới hạn cho mỗi CCP.
- Thiết lập thủ tục giám sát CCP.
- Thiết lập kế hoạch hành động khắc phục khi giới hạn tới hạn bị phá vỡ.
- Xây dựng thủ tục thẩm tra hệ thống HACCP.
- Thiết lập thủ tục lưu trữ hồ sơ HACCP
Để triển khai HACCP thành công, doanh nghiệp cần có sự cam kết từ ban lãnh đạo và toàn bộ nhân viên, cùng với việc xây dựng kế hoạch cụ thể dựa trên các nguyên tắc của HACCP. Các tài liệu liên quan cũng cần phải được duy trì và cập nhật thường xuyên để đảm bảo tính hiệu quả của hệ thống quản lý an toàn thực phẩm.
2. ISO 22000
ISO 22000 là tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, được Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) ban hành. ISO 22000 có tên đầy đủ là Food Safety Management Systems – Requirements for any organization in the food chain (Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm – Yêu cầu đối với các tổ chức trong chuỗi cung ứng thực phẩm).
Tiêu chuẩn ISO 22000 được giới thiệu lần đầu vào năm 2005 và đã có phiên bản cập nhật vào năm 2018. Nó được xây dựng dựa trên các nguyên tắc của hệ thống HACCP (Phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn) và các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 9001, nhằm đảm bảo sự an toàn thực phẩm từ khâu sản xuất cho đến tay người tiêu dùng.
Mục tiêu chính của ISO 22000 là đảm bảo rằng thực phẩm được sản xuất trong điều kiện an toàn và không gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng. Tiêu chuẩn này yêu cầu các tổ chức phải thực hiện phân tích mối nguy và xác định các điểm kiểm soát tới hạn để quản lý rủi ro liên quan đến an toàn thực phẩm.
Việc áp dụng ISO 22000 mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, như:
- Tăng cường sự hài lòng của khách hàng: Chứng nhận ISO 22000 chứng minh rằng doanh nghiệp cam kết cung cấp sản phẩm an toàn, từ đó nâng cao lòng tin của khách hàng.
- Cải thiện quy trình sản xuất: Các yêu cầu trong tiêu chuẩn giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu lãng phí và tăng hiệu quả hoạt động.
- Mở rộng thị trường: Chứng nhận ISO 22000 được công nhận trên toàn cầu, giúp doanh nghiệp dễ dàng thâm nhập vào các thị trường mới và đáp ứng yêu cầu của khách hàng quốc tế.
- Giảm thiểu rủi ro pháp lý: Việc tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm giúp doanh nghiệp giảm thiểu nguy cơ bị xử phạt hoặc kiện tụng liên quan đến an toàn thực phẩm.
Các chứng chỉ phù hợp tiêu chuẩn HACCP hoặc ISO 22000
1. FSSC 22000
FSSC 22000, viết tắt của Food Safety System Certification, là một tiêu chuẩn quốc tế được thiết lập để chứng nhận hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (FSMS). Tiêu chuẩn này được phát triển vào năm 2004 tại Hà Lan, nhằm cung cấp một khung pháp lý cho các tổ chức trong ngành thực phẩm, đảm bảo rằng họ tuân thủ các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm quốc tế.
FSSC 22000 ra đời trong bối cảnh khủng hoảng an toàn thực phẩm vào thập niên 90, khi các nhà bán lẻ lớn gặp khó khăn trong việc đáp ứng nhiều tiêu chuẩn an toàn khác nhau. Để giải quyết vấn đề này, Hiệp hội GFSI (Global Food Safety Initiative) đã thành lập và phê duyệt FSSC 22000 vào năm 2009, với mục tiêu tạo ra một tiêu chuẩn chung được công nhận toàn cầu
FSSC 22000 dựa trên nền tảng của ISO 22000, kết hợp với các yêu cầu bổ sung từ ISO/TS 22002 và các chương trình tiên quyết (PRP).
- Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (FSMS): FSSC 22000 yêu cầu doanh nghiệp xây dựng và triển khai một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm toàn diện, bao gồm các quy trình xác định mối nguy, kiểm soát điểm tới hạn (HACCP), quản lý các yếu tố ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm và các hoạt động giám sát, đo lường, phân tích và cải tiến liên tục.
- Chương trình tiên quyết (PRP): PRP là các yêu cầu cụ thể liên quan đến các hoạt động sản xuất và chế biến thực phẩm, bao gồm vệ sinh cá nhân, vệ sinh thiết bị, kiểm soát côn trùng và động vật gặm nhấm, quản lý chất dị vật,…
- Các yêu cầu bổ sung: FSSC 22000 cũng bao gồm các yêu cầu bổ sung liên quan đến quản lý chất lượng, quản lý tài liệu, đào tạo nhân viên và các hoạt động khác.
2. BRC
Tiêu chuẩn BRC Food, hay còn gọi là Global Standard for Food Safety, là một trong những tiêu chuẩn quốc tế quan trọng về an toàn thực phẩm, được phát triển bởi Hiệp hội Bán lẻ Anh Quốc (British Retail Consortium – BRC) vào năm 1998. Mục tiêu chính của tiêu chuẩn này là đảm bảo an toàn và chất lượng thực phẩm trong toàn bộ chuỗi cung ứng, từ nguyên liệu đầu vào cho đến sản phẩm cuối cùng được giao đến tay người tiêu dùng.
Tiêu chuẩn BRC Food mang tính tự nguyện nhưng rất nghiêm ngặt, yêu cầu các doanh nghiệp thực phẩm phải tuân thủ các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm, bao gồm việc áp dụng hệ thống HACCP (Phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn). Tiêu chuẩn này không chỉ áp dụng cho các nhà sản xuất thực phẩm mà còn cho các nhà cung cấp nguyên liệu.
Việc đạt được chứng nhận BRC Food giúp doanh nghiệp có thể mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt vào các thị trường khó tính như Hoa Kỳ và Châu Âu. Chứng nhận này cũng tạo niềm tin cho người tiêu dùng về chất lượng và an toàn của sản phẩm thực phẩm.
3. IFS Food
Tiêu chuẩn IFS Food, viết tắt của International Featured Standard Food, là một tiêu chuẩn quốc tế được xây dựng nhằm đánh giá sự tuân thủ về chất lượng và an toàn thực phẩm. Tiêu chuẩn này được phát triển vào năm 2003 bởi Liên minh các nhà bán lẻ Đức (HDE) và Liên minh các tổ chức thương mại và phân phối Pháp (FCD), và hiện thuộc quyền quản lý của IFS Management GmbH.
Tiêu chuẩn IFS Food ra đời trong bối cảnh cần thiết phải có một hệ thống tiêu chuẩn thống nhất để đảm bảo an toàn thực phẩm trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Được công nhận bởi Sáng kiến An toàn Thực phẩm Toàn cầu (GFSI), IFS Food đã trở thành một trong những tiêu chuẩn được ưa chuộng nhất trong ngành thực phẩm, với hơn 20.000 chứng chỉ được cấp trên toàn thế giới.
IFS Food bao gồm các yêu cầu nghiêm ngặt về hệ thống quản lý chất lượng, quy trình sản xuất, và các chương trình tiên quyết như HACCP (Phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn). Tiêu chuẩn này áp dụng cho tất cả các giai đoạn chế biến thực phẩm sau giai đoạn nông nghiệp, từ sản xuất đến đóng gói và phân phối.
Làm thế nào để doanh nghiệp lựa chọn được tiêu chuẩn phù hợp?
1. FSSC 22000
- Mục tiêu mở rộng thị trường quốc tế: FSSC 22000 được công nhận bởi GFSI (Global Food Safety Initiative) nên khi có được chứng chỉ này, doanh nghiệp sẽ dễ dàng tiếp cận các thị trường quốc tế và đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ khách hàng toàn cầu.
- Doanh nghiệp lớn hoặc có quy trình phức tạp: Tiêu chuẩn này yêu cầu nhiều chương trình tiên quyết và có tính chất toàn diện hơn so với ISO 22000, phù hợp cho các tổ chức có quy mô lớn trong chuỗi cung ứng thực phẩm.
2. IFS Food
- Cung cấp sản phẩm cho các nhà bán lẻ lớn: Nếu doanh nghiệp cung cấp sản phẩm cho các thương hiệu riêng hoặc các nhà bán lẻ lớn tại châu Âu, IFS Food sẽ là lựa chọn phù hợp vì tiêu chuẩn này tập trung vào chất lượng sản phẩm và khả năng truy xuất nguồn gốc.
- Chất lượng và an toàn thực phẩm: IFS Food nhấn mạnh trách nhiệm pháp lý và đảm bảo chất lượng sản phẩm, điều này rất quan trọng trong bối cảnh cạnh tranh cao giữa các doanh nghiệp thực phẩm tại châu Âu.
3. BRC Food
- Thị trường Anh và châu Âu: BRC Food là tiêu chuẩn phổ biến tại Anh và được nhiều nhà bán lẻ yêu cầu. Doanh nghiệp muốn gia tăng khả năng cạnh tranh ở thị trường này nên xem xét việc đạt chứng nhận BRC.
- Tập trung vào kiểm soát chất lượng: BRC Food cung cấp một khung quản lý chất lượng chặt chẽ hơn, giúp giảm thiểu rủi ro về sức khỏe người tiêu dùng.
4. HACCP
- Doanh nghiệp nhỏ hoặc mới bắt đầu: Đối với các doanh nghiệp nhỏ hoặc những cơ sở sản xuất chưa có kinh nghiệm trong quản lý an toàn thực phẩm thì HACCP là lựa chọn tối ưu nhất. Bởi tiêu chuẩn này có quy trình triển khai đơn giản và dễ đạt được hơn so với các chứng nhận khác.
- Ngân sách hạn chế: Nếu ngân sách của doanh nghiệp hạn chế và cần một tiêu chuẩn cơ bản để đáp ứng yêu cầu của khách hàng, HACCP là lựa chọn phù hợp.
5. ISO 22000
- Tích hợp quản lý chất lượng: ISO 22000 kết hợp các nguyên tắc HACCP với quản lý chất lượng theo ISO 9001, phù hợp cho những doanh nghiệp muốn xây dựng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm toàn diện hơn.
- Phạm vi áp dụng rộng rãi: Tiêu chuẩn này có thể áp dụng cho mọi loại hình doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng thực phẩm, từ sản xuất đến phân phối.
Bài viết trên đây của Thư Viện Tiêu Chuẩn đã cung cấp thông tin chi tiết về chứng chỉ phù hợp tiêu chuẩn HACCP hoặc ISO 22000. Liên hệ ngay với Thư Viện Tiêu Chuẩn để được tư vấn.
- Điện thoại: 0948 690 698
- Email: thuvientieuchuan.org@gmail.com
