ISO 14001 là tiêu chuẩn đặt ra những yêu cầu dành cho hệ thống quản lý môi trường. Tiêu chuẩn ISO 14001 cung cấp khuôn khổ để các tổ chức bảo vệ môi trường và ngăn ngừa những tác động tiêu cực tới môi trường, từ đó cân bằng lợi ích kinh tế và xã hội. ISO 14001 đem lại rất nhiều lợi ích đến cho doanh nghiệp, môi trường,..Do đó, nhu cầu được chứng nhận ISO 14001 ngày càng tăng cao. Vậy điều kiện để được cấp chứng chỉ ISO 14001:2015 là gì? Bài viết dưới đây do Thư Viện Tiêu Chuẩn chia sẻ sẽ giải đáp câu hỏi trên.
Mục lục
Chứng chỉ ISO 14001:2015 là gì?
Chứng chỉ ISO 14001 là một chứng nhận quốc tế xác nhận rằng một tổ chức hoặc doanh nghiệp đã triển khai một hệ thống quản lý môi trường tuân thủ theo tiêu chuẩn ISO 14001.
ISO 14001 là một tiêu chuẩn quốc tế dành cho hệ thống quản lý môi trường, áp dụng cho mọi doanh nghiệp và tổ chức bất kể quy mô. Tiêu chuẩn này đóng vai trò như một khung hướng dẫn giúp các tổ chức quản lý hiệu quả các vấn đề môi trường liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh. Kể từ khi được ban hành, ISO đã phát triển và công bố hơn 22.180 tiêu chuẩn, quy tắc, và tài liệu liên quan đến ISO 14001, bao gồm cả các ngành từ nông nghiệp đến công nghệ. Những tài liệu này giúp các doanh nghiệp chủ động kiểm soát và giảm thiểu ô nhiễm môi trường, đặc biệt là thông qua việc quản lý các chất thải công nghiệp bằng cách vận hành một hệ thống quản lý môi trường có hiệu lực.
ISO 14001 thuộc bộ tiêu chuẩn ISO 14000, lần đầu tiên được ban hành vào năm 1996, và cho đến nay đã trải qua ba phiên bản: ISO 14001:1996, ISO 14001:2004, và phiên bản mới nhất là ISO 14001:2015. Tại Việt Nam, phiên bản TCVN ISO 14001:2015 do Bộ Khoa học và Công nghệ công bố, hoàn toàn tương đương với ISO 14001:2015 quốc tế. Để đạt được chứng chỉ ISO 14001, doanh nghiệp cần phải thực hiện quá trình chứng nhận thành công, đảm bảo rằng hệ thống quản lý môi trường của mình đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của tiêu chuẩn này.
5 Điều kiện cơ bản để được cấp chứng chỉ ISO 14001:2015
Điều kiện 1: Sự tham gia của toàn doanh nghiệp
Để đạt được chứng nhận ISO 14001:2015, sự đồng lòng và tham gia của toàn bộ doanh nghiệp là điều kiện tiên quyết. Tiêu chuẩn này, cùng với các tiêu chuẩn ISO khác liên quan đến hệ thống quản lý đều đòi hỏi sự cam kết mạnh mẽ từ lãnh đạo, yêu cầu họ phải tham gia tích cực trong việc xây dựng, thực hiện, duy trì, và cải tiến EMS. Để làm được điều đó, toàn bộ nhân viên trong tổ chức cần không ngừng nâng cao kiến thức và nhận thức về tiêu chuẩn ISO 14001. Khi mọi người trong tổ chức đều thực hiện công việc một cách nghiêm túc và có ý thức thì hiệu quả của EMS sẽ được đảm bảo và nâng cao.
Điều kiện 2: Triển khai hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001
Để đạt được chứng nhận ISO 14001:2015, tổ chức cần phải xây dựng và triển khai EMS một cách hiệu quả, đảm bảo tuân thủ đúng các yêu cầu của tiêu chuẩn này. ISO 14001 bao gồm 10 điều khoản, trong đó ba điều khoản đầu tiên tập trung vào việc giới thiệu về phạm vi, thuật ngữ, và định nghĩa. Bảy điều khoản tiếp theo đưa ra những yêu cầu cụ thể mà tổ chức cần tuân thủ khi xây dựng hệ thống quản lý môi trường. Những điều khoản này bao gồm: bối cảnh tổ chức (Điều khoản 4), lãnh đạo (Điều khoản 5), hoạch định (Điều khoản 6), hỗ trợ (Điều khoản 7), thực hiện (Điều khoản 8), đánh giá kết quả hoạt động (Điều khoản 9), và cải tiến (Điều khoản 10).
Trước khi tiến hành triển khai, tổ chức cần phải hiểu rõ các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 14001. Sau đó, cần thiết lập và triển khai hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001. Nếu tổ chức không có đủ nguồn nhân lực hoặc chuyên môn cần thiết, doanh nghiệp có thể tìm đến các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp để được hỗ trợ đào tạo và triển khai thực tế.
Điều kiện 3: Tổ chức phải có ĐTM
Điều kiện thứ ba để đạt chứng chỉ ISO 14001 là tổ chức phải có báo cáo Đánh giá tác động môi trường (ĐTM). ĐTM là quá trình đánh giá các tác động, cả tích cực lẫn tiêu cực, của một kế hoạch, chương trình, chính sách, hay dự án cụ thể trước khi đưa ra quyết định thực hiện. Hiện nay, ĐTM được áp dụng rộng rãi trong các dự án thực tế.
ĐTM bao gồm cả cam kết bảo vệ môi trường và những đề án liên quan đến bảo vệ môi trường. Để đạt được chứng chỉ ISO 14001, việc có báo cáo ĐTM là một trong những điều kiện tiên quyết. Điều này giúp chứng minh rằng tổ chức đã tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật liên quan đến bảo vệ môi trường.
Tổ chức chứng nhận sẽ xem xét việc doanh nghiệp đã hoàn thành trách nhiệm pháp lý về ĐTM hay chưa trước khi quyết định cấp chứng nhận. Do đó, doanh nghiệp cần phải có đầy đủ các giấy tờ về ĐTM trước khi tiến hành quá trình đánh giá và chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO 14001.
Điều kiện 4: Đánh giá chứng nhận ISO 14001
Để đạt được chứng nhận ISO 14001, doanh nghiệp cần hoàn tất quá trình đánh giá và được xác nhận là đáp ứng các yêu cầu của tiêu chuẩn này. Việc đánh giá phải được thực hiện bởi một tổ chức chứng nhận đã được Bộ Khoa học và Công nghệ cho phép đánh giá, đảm bảo hoạt động hợp pháp trong lĩnh vực chứng nhận.
Tổ chức chứng nhận này có thể là đơn vị trong nước hoặc quốc tế, nhưng bắt buộc phải có giấy phép hoạt động hợp pháp tại Việt Nam. Khi doanh nghiệp áp dụng hiệu quả ISO 14001, họ sẽ đăng ký với tổ chức chứng nhận ISO để được đánh giá. Quy trình đánh giá bao gồm hai giai đoạn: đánh giá sơ bộ và đánh giá thực địa, nhằm kiểm tra tính nhất quán giữa tài liệu và thực tế hoạt động của doanh nghiệp.
Trong quá trình này, doanh nghiệp có cơ hội thực hiện những biện pháp khắc phục và cải tiến. Chuyên gia từ tổ chức chứng nhận sẽ đánh giá toàn diện hoạt động của doanh nghiệp trước khi quyết định cấp chứng chỉ ISO 14001. Chứng nhận ISO 14001 có giá trị hiệu lực trong 3 năm kể từ ngày cấp.
Điều kiện 5: Đảm bảo nguồn lực cần thiết
Đảm bảo nguồn lực cần thiết là một điều kiện thiết yếu để doanh nghiệp đạt được chứng chỉ ISO 14001 vì việc triển khai và duy trì hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn này đòi hỏi sự đầu tư đáng kể về nhiều mặt.
- Nhân lực: Doanh nghiệp cần có đội ngũ nhân viên có đủ năng lực và hiểu biết về quản lý môi trường, cũng như khả năng thực hiện những yêu cầu cụ thể của tiêu chuẩn ISO 14001. Việc đào tạo liên tục cho nhân viên cũng là yếu tố quan trọng để đảm bảo họ có đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết.
- Tài chính: Việc thiết lập, duy trì và cải tiến hệ thống quản lý môi trường đòi hỏi một khoản đầu tư tài chính đáng kể. Điều này bao gồm chi phí cho việc xây dựng các quy trình, mua sắm thiết bị, thực hiện biện pháp bảo vệ môi trường, cũng như chi phí cho việc đánh giá và chứng nhận.
- Trang thiết bị và công nghệ: Để đáp ứng các yêu cầu của ISO 14001, doanh nghiệp cần có những trang thiết bị và công nghệ hiện đại để giám sát, quản lý và giảm thiểu tác động môi trường của các hoạt động sản xuất và kinh doanh.
Nếu không đảm bảo đủ những nguồn lực này, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong việc đáp ứng các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 14001, dẫn đến việc không thể đạt được chứng chỉ ISO 14001. Nguồn lực đầy đủ giúp doanh nghiệp không chỉ đạt được chứng nhận mà còn duy trì và cải tiến hệ thống quản lý môi trường một cách hiệu quả, đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật và đáp ứng kỳ vọng của các bên liên quan.
>>> Xem thêm: Bài tập tình huống ISO 14001 – Hướng dẫn cách giải
———————————————————————————————————————————————
Và đây là 5 điều kiện cơ bản nhất để một doanh nghiệp có thể được cấp chứng nhận ISO 14001. Bên cạnh 5 điều kiện trên, mỗi doanh nghiệp sẽ có một số điều kiện khác dựa trên tình trạng của tổ chức hay mục tiêu mà tổ chức muốn đạt được. Nếu bạn còn có thắc mắc về thông tin của bài viết trên, vui lòng liên hệ với Thư Viện Tiêu Chuẩn để được giải đáp.
- Địa chỉ: Tầng 12A Ladeco Building, 266 Đội Cấn, Liễu Giai, Ba Đình, Hà Nội.
- Hotline: 0948.690.698
- Email: thuvientieuchuan.org@gmail.com
