SO SÁNH ISO 22000 PHIÊN BẢN 2005 VÀ ISO 22000 PHIÊN BẢN 2018

Các phiên bản của ISO 22000 là gi? Tiêu chuẩn ISO 22000:2018 là phiên bản mới nhất của bộ tiêu chuẩn về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, được cải tiến từ phiên bản năm 2005. Phân tích những điểm khác biệt giữa hai phiên bản ISO 22000:2005 và ISO 22000:2018 nhằm nắm bắt xu hướng của thị trường, giúp doanh nghiệp thay đổi kịp thời và đạt hiệu suất cao. Hãy cùng Thư Viện Tiêu Chuẩn tìm hiểu những điểm giống và khác biệt cơ bản giữa ISO 22000 phiên bản 2005 và ISO 22000 phiên bản 2018 trong bài viết này.

Mục lục

Các phiên bản của ISO 22000

ISO 22000 là tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (FSMS – Food Safety Management System) do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) ban hành, được chấp nhận và có giá trị trên Toàn cầu. Tiêu chuẩn ISO 22000 đã trải qua một số lần cập nhật để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường và các yêu cầu mới về an toàn thực phẩm. Dưới đây là hai phiên bản chính của ISO 22000:

ISO 22000 phiên bản 2005

ISO 22000:2005 là phiên bản đầu tiên của tiêu chuẩn về Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (Food Safety Management System – FSMS) do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (International Organization for Standardization – ISO) ban hành vào ngày 01/09/2005. Tiêu chuẩn này được thiết kế để hỗ trợ các tổ chức trong chuỗi cung ứng thực phẩm đảm bảo an toàn cho sản phẩm của mình từ sản xuất ban đầu đến tiêu dùng cuối cùng.

Tiêu chuẩn kết hợp các nguyên tắc quản lý của HACCP (Phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn) và các chương trình tiên quyết (PRPs), cung cấp một khung quản lý hệ thống để nhận diện, đánh giá và kiểm soát các mối nguy an toàn thực phẩm. ISO 22000:2005 áp dụng cho mọi tổ chức liên quan đến thực phẩm, bao gồm sản xuất, chế biến, vận chuyển, và phân phối.

Tiêu chuẩn ISO 22000:2005 có cấu trúc bao gồm 8 điều khoản dưới đây:

Điều khoản 1: Phạm vi
Điều khoản 2: Tiêu chuẩn trích dẫn
Điều khoản 3: Thuật ngữ và định nghĩa
Điều khoản 4: Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm
Điều khoản 5: Trách nhiệm của lãnh đạo
Điều khoản 6: Quản lý nguồn lực
Điều khoản 7: Hoạch định và tạo sản phẩm an toàn
Điều khoản 8: Xác nhận giá trị sử dụng, kiểm tra xác nhận và cải tiến hệ thống quản lý an toàn thực phẩm

ISO 22000 phiên bản 2018

ISO 22000:2018 là phiên bản mới nhất của tiêu chuẩn ISO, được Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) ban hành vào 19/06/2018 với nhiều điểm cải tiến hơn so với phiên bản cũ. Tiêu chuẩn này giúp các tổ chức trong chuỗi cung ứng thực phẩm quản lý các rủi ro liên quan đến an toàn thực phẩm một cách có hệ thống và hiệu quả hơn.

Một trong những thay đổi đáng chú ý trong phiên bản này là việc tích hợp cấu trúc cấp cao (High-Level Structure – HLS), cho phép dễ dàng kết hợp với các tiêu chuẩn quản lý quốc tế khác như ISO 9001, ISO 14001,…

Tiêu chuẩn ISO 22000:2018 có cấu trúc theo HLS bao gồm 10 điều khoản dưới đây:

Điều khoản 1: Phạm vi
Điều khoản 2: Tài liệu tham khảo
Điều khoản 3: Thuật ngữ và định nghĩa
Điều khoản 4: Bối cảnh của tổ chức
Điều khoản 5: Lãnh đạo
Điều khoản 6: Lập kế hoạch
Điều khoản 7: Hỗ trợ
Điều khoản 8: Hoạt động
Điều khoản 9: Đánh giá hiệu suất
Điều khoản 10: Cải tiến

So sánh ISO 22000:2005 và ISO 22000:2018

Điểm giống nhau giữa ISO 22000:2005 và ISO 22000:2018

ISO 22000:2005 và ISO 22000:2018 có một số định nghĩa và khái niệm cơ bản giống nhau như khách hàng, mục tiêu, yêu cầu, đánh giá, chính sách, kiểm soát, sự không phù hợp, hành động khắc phục.

Ngoài ra ở cả hai phiên bản cùng hướng tới mục tiêu chung:

Đảm bảo an toàn thực phẩm thông qua việc kiểm soát các mối nguy
Tuân thủ các nguyên tắc của HACCP
Xây dựng các chương trình tiên quyết (PRP)
Tăng cường hiệu suất và hiệu quả hoạt động của tổ chức
Nâng cao sự hài lòng của khách hàng
Chú trọng sự cải tiến liên tục

Điểm khác nhau của ISO 22000:2005 và ISO 22000:2018

a) Khác biệt về cấu trúc tiêu chuẩn

Thứ nhất, điểm khác biệt dễ nhận thấy nhất giữa ISO 22000:2005 và ISO 22000:2018 là về cấu trúc tiêu chuẩn. Phiên bản ISO 22000:2018 áp dụng theo cấu trúc cấp cao HLS bổ sung thêm 2 điều khoản, tăng số lượng lên là 10. Một số điều khoản đã được bổ sung, bắt kịp với nền kinh tế hiện đại.

Dưới đây là danh sách cụ thể các điều khoản ở hai phiên bản:

Điều khoản	ISO 22000:2005	ISO 22000:2018
0	Giới thiệu	Giới thiệu
1	Phạm vi	Phạm vi
2	Tài liệu tham khảo quy chuẩn	Tài liệu tham khảo quy chuẩn
3	Thuật ngữ và định nghĩa	Thuật ngữ và định nghĩa
4	Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm	Bối cảnh của tổ chức
5	Trách nhiệm của lãnh đạo	Khả năng lãnh đạo
6	Quản lý nguồn lực	Lập kế hoạch
7	Hoạch định và tạo sản phẩm an toàn	Hỗ trợ
8	Xác nhận giá trị sử dụng, kiểm tra xác nhận và cải tiến hệ thống quản lý an toàn thực phẩm	Hoạt động
9		Đánh giá hiệu suất
10		Sự cải tiến

b) Khác biệt về thuật ngữ định nghĩa

Thứ hai, là sự khác nhau giữa một số thuật ngữ và định nghĩa. So sánh giữa ISO 22000:2005 và ISO 22000:2018, có thể thấy được ISO đã cố gắng làm đơn giản hóa một số thuật ngữ trong phiên bản mới theo cách dễ hiểu hơn để cho mọi doanh nghiệp có thể triển khai áp dụng.

Dưới đây là ví dụ về sự thay đổi của một số thuật ngữ và định nghĩa trong phiên bản mới ISO 22000:2018:

Bối cảnh tổ chức: Trong ISO 22000:2005 không đề cập đến bối cảnh tổ chức. Còn trong ISO 22000:2018 bối cảnh tổ chức là một điều khoản chính của tiêu chuẩn.
Bên quan tâm: ISO 22000:2005 chưa làm rõ khái niệm “bên quan tâm.” Trong khi đó ISO 22000:2018 định nghĩa rõ ràng hơn về “bên quan tâm,” bao gồm: Những cá nhân hoặc tổ chức có ảnh hưởng hoặc bị ảnh hưởng bởi hệ thống quản lý an toàn thực phẩm của doanh nghiệp.
Tư duy dựa trên rủi ro: Đây là thuật ngữ mới được đưa vào ISO 2200:2005, thay thế cho thuật ngữ “hành động phòng ngừa” ở ISO 22000:2018. Hàm ý là tư duy dựa trên rủi ro sẽ dẫn đến hành động phòng ngừa khi đặt vào hoàn cảnh thích hợp.

c) Điểm mới ở tư duy dựa trên rủi ro

Thứ ba, tư duy dựa trên rủi ro là một yếu tố cốt lõi trong tiêu chuẩn ISO 22000:2018. Và đây là một bước phát triển quan trọng so với các phiên bản trước. Khái niệm này làm nổi bật việc kiểm soát mối nguy. Ngoài ra còn giúp tổ chức đánh giá và quản lý các rủi ro tiềm ẩn trong toàn bộ chuỗi cung ứng thực phẩm.

Trước đây, ISO 22000:2005 chỉ tập trung vào việc xác định và kiểm soát các mối nguy trong quá trình sản xuất thực phẩm thông qua các nguyên tắc HACCP (Phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn). Tuy nhiên, phiên bản ISO 22000:2018 đã mở rộng. Nó đã tích hợp “tư duy dựa trên rủi ro” vào toàn bộ hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, thay vì chỉ áp dụng cho các mối nguy về an toàn thực phẩm. ISO 22000:2018 áp dụng tư duy dựa trên rủi ro ở hai cấp độ quan trọng bao gồm:

Cấp chiến lược: Đánh giá và quản lý các rủi ro kinh doanh. Nó giúp tổ chức đưa ra các quyết định chiến lược vững vàng để đạt được các mục tiêu an toàn thực phẩm và phát triển bền vững.
Cấp tác nghiệp: Đánh giá và kiểm soát các mối nguy tiềm ẩn trong chuỗi cung ứng thực phẩm. Giúp đảm bảo rằng các biện pháp kiểm soát luôn phù hợp và hiệu quả.

Điều này giúp tổ chức có một cách tiếp cận toàn diện hơn đối với việc quản lý và giảm thiểu các rủi ro có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và chất lượng sản phẩm.

d, Điểm mới về phương pháp tiếp cận

Trong phiên bản ISO 22000:2005, phương pháp tiếp cận chu trình PDCA (Plan-Do-Check-Act) chỉ được áp dụng một cách tổng thể cho toàn bộ hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Điều này có nghĩa là một chu trình PDCA duy nhất được sử dụng để lên kế hoạch, thực hiện, kiểm tra và hành động đối với toàn bộ hệ thống quản lý an toàn thực phẩm của tổ chức.

Tuy nhiên, trong ISO 22000:2018, phương pháp tiếp cận chu trình PDCA đã được nâng cấp và mở rộng với việc áp dụng hai chu trình riêng biệt. Một chu trình PDCA được áp dụng cho việc quản lý tổng thể hệ thống an toàn thực phẩm. Giúp tổ chức thực hiện quy trình cải tiến liên tục và duy trì hiệu quả của toàn bộ hệ thống.

Một chu trình PDCA được áp dụng cho các nguyên tắc HACCP (Phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn), để đánh giá và kiểm soát các mối nguy tiềm ẩn trong chuỗi cung ứng thực phẩm. Cách tiếp cận này giúp tối ưu hóa việc phối hợp giữa quản lý chất lượng và kiểm soát an toàn thực phẩm. Đồng thời tạo ra một hệ thống linh hoạt và hiệu quả hơn trong việc giải quyết các mối nguy và cải thiện an toàn thực phẩm.

Bài viết trên đây của Thư Viện Tiêu Chuẩn đã cung cấp thông tin chi tiết nội dung của các phiên bản của ISO 22000. Cũng như những điểm giống và khác biệt cơ bản giữa ISO 22000 phiên bản 2005 và ISO 22000 phiên bản 2018 Liên hệ ngay với Thư Viện Tiêu Chuẩn để được tư vấn.