Khi các mối quan tâm về môi trường tăng cao thì doanh nghiệp sẽ càng quan tâm tới các tiêu chuẩn về hệ thống quản lý môi trường hơn. Tiêu chuẩn ISO 14000 và ISO 14001 là hai tiêu chuẩn phổ biến đề cập đến hệ thống quản lý môi trường (EMS). Vậy tiêu chuẩn ISO 14000 và ISO 14001 là gì, sự khác nhau giữa ISO 14000 và ISO 14001 là gì? Hãy cùng Thư Viện Tiêu Chuẩn tìm kiếm câu trả lời trong bài viết dưới đây.
Mục lục
Tiêu chuẩn ISO 14000 và ISO 14001 là gì?
1. Tiêu chuẩn ISO 14000 là gì?
Tiêu chuẩn ISO 14000 là tiêu chuẩn quốc tế về Hệ thống quản lý môi trường (EMS), được ban hành bởi Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO), bao gồm nhóm các tiêu chuẩn cung cấp hướng dẫn cho tổ chức về cách tích hợp các vấn đề môi trường vào Hệ thống quản lý của mình.
Tiêu chuẩn ISO 14000 giúp tổ chức giúp giảm thiểu chất thải, giảm sử dụng năng lượng và tài nguyên, đồng thời cải thiện hình ảnh công ty. Các tiêu chuẩn trong ISO 14000 có thể được áp dụng bởi tất cả các loại hình tổ chức, bất kể quy mô, ngành nghề hoặc bản chất của doanh nghiệp.
ISO 14000 bao gồm nhiều tiêu chuẩn khác nhau cung cấp hướng dẫn toàn diện về Quản lý môi trường. Một số tiêu chuẩn chính được đề cập trong ISO 14000 bao gồm:
- ISO 14001: Tiêu chuẩn này đặt ra các yêu cầu đối với các tổ chức để phát triển hệ thống quản lý môi trường, tiến hành đánh giá tác động môi trường, thiết lập các mục tiêu cải tiến và giám sát hiệu suất.
- ISO 14004: Tiêu chuẩn này cung cấp hướng dẫn chung về việc triển khai EMS, đưa ra các khuyến nghị thực tế cho các tổ chức để phát triển và duy trì Hệ thống quản lý môi trường của họ một cách hiệu quả.
- ISO 14031: Tiêu chuẩn này tập trung vào đánh giá hiệu suất môi trường, cung cấp hướng dẫn về thiết kế và triển khai chỉ số hiệu suất môi trường (EPI), giám sát và báo cáo.
- ISO 14040 và ISO 14044: Các tiêu chuẩn này phác thảo các nguyên tắc và khuôn khổ để tiến hành Đánh giá vòng đời (LCA) của sản phẩm, quy trình và hệ thống. Chúng cung cấp một phương pháp tiếp cận có hệ thống để đánh giá tác động môi trường của một sản phẩm hoặc dịch vụ trong suốt vòng đời của nó.
- Bộ tiêu chuẩn ISO 14020: Bao gồm nhiều tiêu chuẩn liên quan đến nhãn môi trường, chẳng hạn như ISO 14020 (nguyên tắc chung), ISO 14021 (tuyên bố tự công bố về môi trường), ISO 14024 (nhãn sinh thái và nhãn môi trường loại I) và ISO 14025 (tuyên bố sản phẩm thân thiện với môi trường).
2. Tiêu chuẩn ISO 14001 là gì?
Tiêu chuẩn ISO 14001 là tiêu chuẩn phổ biến nhất thuộc bộ tiêu chuẩn ISO 14000. ISO 14001 đưa ra các yêu cầu chính để triển khai Hệ thống quản lý môi trường (EMS). Cụ thể, ISO 14001 yêu cầu các tổ chức thiết lập chính sách môi trường, xác định các khía cạnh và tác động môi trường, đặt ra mục tiêu và chỉ tiêu, triển khai các chương trình để đạt được các mục tiêu đã đề ra, đo lường, giám sát và đánh giá hoạt động cải tiến.
Việc triển khai ISO 14001 nhằm mục đích giảm thiểu lãng phí, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên thiên nhiên, giảm thiểu sử dụng năng lượng và đáp ứng các tiêu chuẩn về môi trường.
Tiêu chuẩn ISO 14001 được xây dựng theo quy trình PDCA. PDCA là cụm từ viết tắt của Plan – Do – Check – Act tượng trưng cho 4 giai đoạn hoạt động cần thực hiện một cách tuần tự để đảm bảo việc quản lý môi trường đạt được hiệu quả tối ưu. Cụ thể các giai đoạn đó bao gồm:
- Plan: Thiết lập kế hoạch.
- Do: Triển khai kế hoạch đã được thiết lập.
- Check: Kiểm tra, đánh giá kết quả triển khai thực tế.
- Act: Khắc phục, cải tiến.
Quy trình này nhằm mục đích mang lại sự cải tiến liên tục và thay đổi cho hệ thống quản lý môi trường và quy trình liên quan của tổ chức.
Tiêu chuẩn ISO 14001 cũng áp dụng cho bất kỳ tổ chức nào không phân biệt loại hình, quy mô hay loại sản phẩm/dịch vụ mà tổ chức cung cấp.
Sự khác nhau giữa ISO 14000 và ISO 14001
Cả hai tiêu chuẩn ISO 14000 và ISO 14001 đều đóng vai trò là nền tảng để các tổ chức thiết lập và triển khai các tiêu chuẩn cụ thể, thúc đẩy hơn nữa trách nhiệm về môi trường và thể hiện cam kết của họ đối với các hoạt động bền vững.
Dưới đây là một số điểm khác biệt giữa ISO 14000 và ISO 14001:
| Tiêu chuẩn ISO 14000 | Tiêu chuẩn ISO 14001 | |
| Phạm vi | Tiêu chuẩn này đề cập đến nhiều khía cạnh của Quản lý môi trường, bao gồm kiểm toán, đánh giá hiệu suất, .. | Tiêu chuẩn này tập trung cụ thể vào các yêu cầu của Hệ thống quản lý môi trường (EMS). |
| Chứng nhận | Không phải tiêu chuẩn nào thuộc ISO 14000 cũng có chứng nhận | Có chứng nhận và có thể được chứng nhận bởi các tổ chức chứng nhận. |
| Mục đích | Tiêu chuẩn ISO 14000 cung cấp hướng dẫn và nguyên tắc cho các hệ thống quản lý môi trường. Tiêu chuẩn này được thiết kế để giúp các tổ chức cải thiện hiệu suất môi trường và giảm tác động đến môi trường | Tiêu chuẩn ISO 14001 đặt ra các yêu cầu đối với Hệ thống quản lý môi trường. Tiêu chuẩn này được thiết kế để sử dụng cho các tổ chức muốn chứng minh cam kết của mình đối với quản lý môi trường. |
| Cải tiến | Tiêu chuẩn khuyến khích các tổ chức cải thiện hiệu suất môi trường. | Tiêu chuẩn này đặt trọng tâm nhiều hơn vào việc cải tiến liên tục, đòi hỏi phải đặt ra mục tiêu và theo dõi hiệu suất. |
| Áp dụng | Tiêu chuẩn ISO 14000 có thể được áp dụng bởi các tổ chức ở mọi quy mô và trong mọi lĩnh vực. Tiêu chuẩn này được thiết kế để linh hoạt và thích ứng với nhu cầu của các tổ chức khác nhau. | Tiêu chuẩn ISO 14001 khắt khe hơn so với ISO 14000 về việc yêu cầu các tổ chức phải chứng minh được sự tuân thủ của mình đối với tiêu chuẩn ISO 14001. Tổ chức có thể chứng minh thông qua việc đạt được chứng nhận ISO 14001. |
| Lợi ích | Tiêu chuẩn ISO 14000 thúc đẩy lợi thế cạnh tranh bằng cách tăng cường khả năng của các tổ chức trong việc đáp ứng các quy định về môi trường, giảm thiểu rủi ro về môi trường và chứng minh cam kết về tính bền vững. Nó cung cấp một khuôn khổ cho các tổ chức để tạo sự khác biệt trên thị trường bằng cách thể hiện trách nhiệm và quản lý môi trường của họ. | Tiêu chuẩn ISO 14001 hoạt động như một công cụ quản lý nội bộ, giúp các tổ chức cải thiện hiệu suất môi trường, giảm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động. Nó cung cấp một khuôn khổ có cấu trúc cho các tổ chức để xác định và giải quyết các rủi ro và cơ hội về môi trường, dẫn đến cải thiện quản lý tài nguyên và tính bền vững. |
Sự giống nhau giữa tiêu chuẩn ISO 14001 và ISO 14000
Cả hai tiêu chuẩn ISO 14000 và ISO 14001 đều được phát triển và ban hành bởi Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO), đảm bảo tính khách quan và được công nhận trên toàn cầu.
Cả ISO 14000 và ISO 14001 đều nhằm mục tiêu hỗ trợ các tổ chức thiết lập và duy trì một hệ thống quản lý môi trường hiệu quả, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Việc áp dụng các tiêu chuẩn này không chỉ mang lại lợi ích cho môi trường mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và cộng đồng.
Cả ISO 14000 và ISO 14001 đều sử dụng một cách tiếp cận hệ thống để quản lý môi trường, bao gồm các giai đoạn lập kế hoạch, thực hiện, kiểm soát và cải tiến liên tục.
————————————————————————————————————————————————
Mong rằng những thông tin mà Thư Viện Tiêu Chuẩn chia sẻ trên đây đã giúp doanh nghiệp hiểu sự khác nhau giữa ISO 14000 và ISO 14001. Nếu doanh nghiệp đang có bất kỳ thắc mắc nào liên quan tới hai tiêu chuẩn này, vui lòng liên hệ với Thư Viện Tiêu Chuẩn theo số Hotline: 0948.690.698 hoặc Email: thuvientieuchuan.org@gmail.com để được giải đáp.
